2 Voedings- en dieetkunde - 2VD - Onderdelen - Anatomie - pathologie - endocrinologie    Component behoort tot O.O.: Biomedische wetenschappen 3 Afstudeerrichting: VD:Voedings- en dieetkunde Code: 20164 Academiejaar: 2010-2011 Type: kernondersteunend Niveau: uitdiepend Programmajaar: 2 Periode binnen het modeltraject: Periode 4 Aantal studiepunten: nvt Wegingscoëfficient: 90 Totaal aantal contacturen: 31 Totaal studietijd: 70,2 Deeltijds programma: deel 2 Vrijstelling of overdracht: niet mogelijk Onderwijstaal: Nederlands Lector(en): Manuel y Keenoy Begona   KORTE OMSCHRIJVING Het ‘Basispakket anatomie’ uit periode 1 bestudeert de functionele anatomie van het spijsverteringsstelsel en enzymen en legt de link leggen tussen voeding en een gezond lichaam. Nu komen de andere stelsels van het menselijk organisme aan bod. Je verwerft inzicht enerzijds in de opbouw en de functie van deze stelsels, anderzijds in de samenwerking van een stelsel met alle andere stelsels. Door de stofwisselingsprocessen in het lichaam komen in het bloed vele producten terecht die voor het lichaam niet meer bruikbaar of zelfs schadelijk zijn. Deze stoffen moeten voortdurend uit het bloed verwijderd worden. Deze excretie gebeurt door de nieren, de longen, de huid en de lever. Bovendien zorgen de nieren ook voor het regelen van de bloeddruk, de vitamine D activering en de aanmaak van rode bloedcellen in het beenmerg. Voor de ontelbare spiercontracties die continu, bewust of onbewust, plaatsvinden is er energie en zuurstof nodig. De aanvoer van O2 en de afvoer van CO2 wordt door het ademhalingsstelsel en de bloedsomloop geregeld. Het endocrien stelsel is naast het zenuwstelsel het belangrijkste controlesysteem in het lichaam. De controle gebeurt via stoffen in het bloed, de hormonen. Deze worden in klieren met interne secretie geproduceerd. Behalve in klieren wordt een grote groep hormonen in bepaalde weefsels aangemaakt, de weefselhormonen. Dit leidt uiteindelijk tot de kennis van een gezond lichaam. Toch kan het ook fout lopen en dan spreekt men over de pathologie. Bij pathologieën is inzicht in dit ‘goed werken van het organisme’ vanuit ‘fysiologie’ en ‘humane biochemie’ van groot belang om de afwijkingen beter te begrijpen en zo correcte aanbevelingen voor de patiënten te kunnen opstellen. De aandoeningen van alle stelsels die verband houden met de voeding van het gezonde en het zieke organisme worden in de ‘pathologie’ onder de loep genomen. Bij afwijkingen aan de verschillende organen van het spijsverteringsstelsel kan echter malabsorptie ontstaan met afwijkingen van de voedingstoestand als gevolg. We leggen een eerste link tussen de beschavingsziekten zoals obesitas, hart- en vaatziekten, diabetes type II, …en verkeerde voedingsgewoonten. COMPETENTIEGERICHTE LEERDOELEN  Dit opleidingsonderdeel draagt in het bijzonder bij tot het realiseren van volgende opleidingsdoelen (eindtermen) Algemene competenties VD104 Heeft een kritische houding en stelt daardoor onderzoekende vragen. VD105 Vraagt en geeft feedback. VD106 Houdt uit eigen initiatief vakkennis op peil. VD134 Gebruikt een correcte schrijf- en spreektaal (spelling, grammatica, zinsbouw, woordkeuze, tekstverbanden, structuur). Algemene beroepsgerichte competenties VD240 Onderscheidt hoofd- en bijzaken. Beroepsspecifieke competenties SPECIFIEKE DOELSTELLINGEN ·         beschrijft de energievoorziening van de cellen en de verschillende soorten spierweefsel ·         beschrijft de ligging, bouw, functie en ziekten van het ademhalingsstelsel ·         beschrijft de ligging, bouw, functie en ziekten van het bloedvaten- en lymfevatenstelsel ·         begrijpt de samenhang van het ademhalingsstelsel en de bloedsomloop   ·         legt de bouw, werking en ziekten van de nieren uitleg ·         beschrijft de anatomische onderdelen en algemene functie van het zenuwstelsel ·         noemt de werking van een hormoon en de algemene functie van het hormoonstelsel op ·         noemt de verschillende endocriene klieren, ·         beschrijft de ligging, de bouw van de endocriene klieren en hun hormonen ·         begrijpt de pathologie van de endocriene klieren ·         beschrijft de regeling van de productie van verteringssappen en de rol van de hormonen, die hierbij een rol spelen ·         brengt afwijkingen aan het spijsverteringsstelsel in verband met malabsorptie ·         begrijpt de samenhang van de verschillende stelsels in het menselijk organisme die de homeostase in stand  houdenlegt een relatie tussen het belang van de voeding en een gezond individu LEERINHOUDEN het spierweefsel en de energievoorziening van de cellen. het ademhalingsstelsel en afwijkingen het zenuwstelsel en afwjkingen het bloedvaten- en lymfevatenstelsel en afwijkingen de invloed van voeding op hart en bloedvaten wat is een hormoon en hoe werkt het welke organen behoren tot het endocrienstelsel en welke afwijkingen kunnen voorkomen welke afwijkingen kunnen voorkomen aan de verschillende delen van het spijsverteringsstelsel welke rol speelt ons urinestelsel bij het verwijderen van afvalstoffen uit het lichaam en welke afwijkingen kunnen voorkomen STUDIEMATERIAAL ·          cursus anatomie - auteur: Patricia Winnen & Begoña Manuel-y-Keenoy - Plantijn Hogeschool ·          anatomische modellen ·          CD-rom interActive Physiology E. Marrieb bibliotheek 00001 890312 ·          naslagwerken in de bib : *Essentials of Human Anatomy - auteur: Eliane N.Marieb- ISBN 8053-4040-5 – meest recente editie * Anatomie en fysiologie: een inleiding -auteurs Frederic Martini & Edwin Bartholomew, ISBN 978-90-430-1389-5, 4de editie *Pathologie- auteurs Mark Zelman, Elaine Tompary, Jill Raymond, Paul Holdaway & Mary Lou Mulvihill, Hanny Groenewoud; Pearson Education;2010;ISBN 978 90 430 1745 9 * Zakwoordenboek der geneeskunde - auteur: Coëlho - ISBN 90-6228-322-5 – meest recente editie WERKVORMEN Soort werkvorm uren   % hoor- en werkcolleges: 28  lesuren   37,84 practicum en oefeningen: 0  lesuren   00,00 vormen van groepsleren: 0  lesuren   00,00 studietijd buiten contacturen: 43  klokuren   58,11 Verdere toelichting: Hoorcolleges: inzicht verwerven in de opbouw en de werking van een aantal orgaanstelstels   EVALUATIE Eerste examenperiode Integratieve toets van dit opleidingsonderdeel: schriftelijk examen met kennisvragen en "multiple choice" Berekening score voor een opleidingsonderdeel dat bestaat uit meerdere componenten: zie periodeboek onder 3. Overzicht van de lesweken - punt 6. toetsing.   Berekening van de ‘cijfers’ voor elk opleidingsonderdeel   - dit cijfer wordt (in consensus) toegekend door de lectorengroep van het opleidingsonderdeel op basis van de op de verschillende componenten verworven punten - het aantal punten is in principe het gewogen gemiddelde van de verschillende vakdisciplines waarbij de uren sbu als wegingscoëfficiënten gebruikt worden maar kan aangepast worden volgens volgende criteria:    - niet voldoen aan de vooropgestelde leerdoelen    - afwezigheid tijdens de verplichte praktijksessies, werkcolleges en oefeningenlessen    - niet uitvoeren van individuele taken    - niet voldoen aan vooropgestelde gedragsindicatoren van de beoordeelde kerncompetenties    - een eindtotaal < 10/20 wordt in principe niet naar boven afgerond tijd voor examinering uren 3 %    04,05 Tweede examenperiode Studenten die niet geslaagd zijn voor het opleidingsonderdeel 'biomedische wetenschappen 3' leggen de toets INT4-4 opnieuw af. Berekening score voor een opleidingsonderdeel dat bestaat uit meerdere componenten: zie periodeboek onder 3. Overzicht van de lesweken - punt 6. toetsing.   Berekening van de ‘cijfers’ voor elk opleidingsonderdeel zie onder Eerste examenperiode