2 Voedings- en dieetkunde - 2VD - Onderdelen - Chemie 3    Component behoort tot O.O.: Biomedische wetenschappen 2 Afstudeerrichting: VD:Voedings- en dieetkunde Code: 20432 Academiejaar: 2010-2011 Type: kernondersteunend Niveau: uitdiepend Programmajaar: 2 Periode binnen het modeltraject: Periode 4 Aantal studiepunten: nvt Wegingscoëfficient: 40 Totaal aantal contacturen: 32 Totaal studietijd: 93,6 Deeltijds programma: deel 1 Vrijstelling of overdracht: niet mogelijk Onderwijstaal: Nederlands Lector(en): Van Cleemput Marjan   KORTE OMSCHRIJVING Organische verbindingen nemen een belangrijke rol in ons leven in.  De cursus Bio-organische chemie geeft een overzicht van de belangrijkste bio-moleculen.  De eigenschappen van deze bio-moleculen zijn niet los te koppelen van hun chemische samenstelling en hun bijhorende reacties. Het is dus noodzakelijk om kennis te hebben over de onderliggende “bio”-organische chemie. Deze cursus vormt een basis voor de cursus “humane biochemie”. COMPETENTIEGERICHTE LEERDOELEN  Dit opleidingsonderdeel draagt in het bijzonder bij tot het realiseren van volgende opleidingsdoelen (eindtermen) Algemene competenties VD133 Drukt zich deskundig uit, zowel naar professionelen als naar leken. Algemene beroepsgerichte competenties Beroepsspecifieke competenties SPECIFIEKE DOELSTELLINGEN vermeerdert zijn/haar kennis van de bio-organische chemie als basis voor de humane biochemie. kent verschillende functionele groepen in bio-moleculen kent de belangrijkste bio-organische reacties (deel1) kent de belangrijkste bouwstenen van bio-moleculen kent basisbeginselen van de organische reactie kent de belangrijkste bio-organische bouwstenen kent de structuur en eigenschapen van de belangrijkste bio-moleculen Aminozuren Eiwitten Heterocyclische en aromatische verbindingen Nucleotiden en nucleïnezuren Enzymen en co-enzymen Vitaminen LEERINHOUDEN Inleidende begrippen van de (bio)-organische chemie de begrippen orbitalen en hybridisatie voorstelling van hybride orbitalen in moleculen aromaticiteit structuur van de meest voorkomende functionele groepen en moleculen basis naamvorming  van deze functionele groepen concrete voorbeelden van deze functionele groepen in bio-systemen Aminozuren Structuur en naamgeving Bespreking en eigenschappen van de 20 aminozuren Zuur-base eigenschappen – zwitterion – pK Eiwitten peptidebinding peptiden aminozuursamenstelling en volgorde basisch (N-terminaal)/ zuur ( C-terminaal) eind structuur (primair, secundair, tertiair) interacties (H-bruggen, Elektrostatische interacties, Dipool interacties, Disulfide, Van der Waals interacties, Hydrofoob) Organische reacties: basisbegrippen hoe  en reactie begrijpen reactiecoördinaat, evenwicht, overgangstoestand, intermediairen (carbokation, canbanion en radicaal) kort overzicht van de belangrijkste reacties o additie o substitutie o eliminatie o omleggingsreactie o radicalaire reacties o oxidaties o reducties enkele concrete voorbeelden van belangrijke bio-reacties o hydrolyse o decarboxylatie o condensatie o decarboxylering o deaminering o transaminering Aldehyden en ketonen structuur, voorkomen  en belangrijkste reacties van enkele belangrijke moleculen o keto-enol evenwichten o oxidaties o condensatiereacties Carbonzuren - structuur en voorkomen van enkele belangrijke moleculen - decarboxylering van carbonzuren (cfr citroenzuurcyclus) Alkoholen en thiolen - structuur en voorkomen van enkele belangrijke moleculen - belangrijkste reacties (radicalaire reacties, thiolen als antioxidant, oxidaties van thiolen, vorming van disulfide) Fosfaten, esters, fosfaatesters, disulfide - structuur en voorkomen van enkele belangrijke moleculen - hydrolysereacties Aromatische verbindingen - structuur en voorkomen van belangrijke moleculen - Congeneren (PCB’s, Dioxines, Polair, apolair karakter, opstapeling in vetweefsel Heterocyclische verbindingen Vijfringsystemen - structuur en voorkomen van belangrijke moleculen - profirinesysteem - heem Zesringsystemen - pyridine - pyrimidine - purinebasen Nucleosiden, nucleotiden en nucleinezuren - Nucleosiden, Nucleotiden - Di- trinucleotiden - Diesters - Opbouw ATP, AMP, camp, coenzyme A - DNA (Primaire, Secundaire structuur, H-bruggen) - RNA Enzymen en co-enzymen - structuur - indeling - kinetiek van katalyse Co-enzymen: structuur - CoA - NADP - FAD - Thiamine - Thyaminepyrofosfaat - pirydixalfosfaat Vitaminen - structuur van de belangrijkste vitaminen - eigenschappen (oplosbaarheid, enzyme functie) STUDIEMATERIAAL Noodzakelijke leermiddelen Cursus bio-organische chemie (P. Vandevelde) Inleiding tot de bio-organische chemie, J.F.J. Engbersen, AE. De            Groot, Wageningen Pers, 1995, ISBN 9074134955 Bouwdoos moleculen Extra materiaal aangereikt via Blackboard (links, lespresentaties, extra    oefeningen) en internet Mindmaps FAQ Aminozuren:     http://www.biology.arizona.edu/biochemistry/problem_sets/aa/aa.html Aanbevolen leermiddelen 'Organic Chemistry', Mc Murry, J., Brooks/Cole-Thomson Learning,         2004, ISBN 0-534-42005-2 ‘Sesam Atlas van de biochemie’, Koolman, J., Röhm, K.-H., SESAM,      2004, ISBN 90-5574-433-3 “Inleiding tot de levensmiddelenchemie”, Ruiter, A., Elsevier         Gezondheidszorg, 2002, ISBN90-352- 2513-9 Literatuur voorhanden in bib        WERKVORMEN Soort werkvorm uren   % hoor- en werkcolleges: 28  lesuren   27,45 practicum en oefeningen: 0  lesuren   00,00 vormen van groepsleren:  lesuren   00,00 studietijd buiten contacturen: 70  klokuren   68,63 Verdere toelichting: EVALUATIE Eerste examenperiode INT4-4: Schriftelijke toets met kennis- , inzichts- en toepassingsvragen, zowel stellingvragen, meerkeuzevragen als openvragen waarbij de student bewijst dat hij voldoende kennis heeft van verschillende functionele groepen in bio-moleculen, de belangrijkste bouwstenen van bio-moleculen, de organische reactie, structuur en eigenschapen van de belangrijkste bio-moleculen en bewijst dat hij in staat is om relevante chemische informatie te verwerken.   studenten die afwezig zijn op deze toets krijgen een A en behalen dus A voor het volledige opleidingsonderdeel 'biomedische wetenschappen 2'   Berekening van de ‘cijfers’ voor elk opleidingsonderdeel - dit cijfer wordt ( in consensus ) toegekend door de lectorengroep van het opleidingsonderdeel op basis van de op de verschillende componenten verworven punten - het aantal punten is in principe het gewogen gemiddelde van de verschillende vakdisciplines waarbij de uren sbu als wegingscoëfficiënten gebruikt worden maar kan aangepast worden volgens volgende criteria:    - niet voldoen aan de vooropgestelde leerdoelen    - afwezigheid tijdens de verplichte praktijksessies, werkcolleges en oefeningenlessen    - niet uitvoeren van individuele taken    - niet voldoen aan vooropgestelde gedragsindicatoren van de beoordeelde kerncompetenties     tijd voor examinering uren 4 %    03,92 Tweede examenperiode studenten die niet geslaagd zijn voor het opleidingsonderdeel ‘biomedische wetenschappen 2' leggen deze examenperiode  één integratieve toets over de drie compontenten (periode 4&5) opnieuw af     Berekening van de ‘cijfers’ voor elk opleidingsonderdeel - dit cijfer wordt ( in consensus ) toegekend door de lectorengroep van het opleidingsonderdeel op basis van de op de verschillende componenten verworven punten - het aantal punten is in principe het gewogen gemiddelde van de verschillende vakdisciplines waarbij de uren sbu als wegingscoëfficiënten gebruikt worden maar kan aangepast worden volgens volgende criteria:    - niet voldoen aan de vooropgestelde leerdoelen    - afwezigheid tijdens de verplichte praktijksessies, werkcolleges en oefeningenlessen    - niet uitvoeren van individuele taken    - niet voldoen aan vooropgestelde gedragsindicatoren van de beoordeelde kerncompetenties